Özgül Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG) Nedir?

Özgül Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG), okuma-yazma veya matematik alanlarında, bireyin yaşıtlarına göre beklenenden belirgin geri kalması ile seyreden bir nörogelişimsel farklılıktır. Durum, görme-işitme kaybı, genel zekâ geriliği ya da yetersiz öğretim gibi etkenlerle tam olarak açıklanamaz. Erken tanı ve uygun müdahaleyle öğrenciler potansiyellerini ortaya koyabilir.

Özgül Öğrenme Güçlüğü Türleri

1. Disleksi (Okuma Güçlüğü)

Disleksi, bireyin harfleri tanıma, seslendirme, heceleme ve okuduğunu anlama gibi becerilerde zorlanmasıyla ortaya çıkar. Belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

• Harfleri karıştırma (b-d, p-q gibi)
• Okuma sırasında atlama, ekleme veya ters okuma
• Okuma hızının yaşıtlarından düşük olması
• Okuduğunu anlamakta güçlük çekme
   

2. Disgrafi (Yazma Güçlüğü)

Disgrafi, yazma sürecinde zorluk yaşanmasıdır. Yazının okunaksız olması, yazarken harflerin ters veya eksik yazılması sık görülür. Belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

• Kalem tutmada zorlanma
• Yazı yazarken yavaşlık ve çabuk yorulma
• Yazım ve noktalama hatalarında ısrarcı olma
• Düşüncelerini yazıya dökerken zorlanma
   

3. Diskalkuli (Matematik Güçlüğü)

Diskalkuli, matematiksel kavramları anlamada ve işlem yapmada yaşanan güçlüktür. Belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

• Sayıları tanımakta zorlanma
• Dört işlem becerilerinde zorluk
• Zaman, ölçü, para gibi kavramları anlamada güçlük
• Problem çözmede zorlanma
   

Ne zaman fark edilir?

İlkokul yıllarında belirginleşir; okul öncesinde tekerleme/ritim, sağ-sol karıştırma, sıralama ve ritmik sayma gibi ipuçları görülebilir.
 

Değerlendirme

• Çok kaynaklı değerlendirme: gelişim öyküsü, öğretmen-aile görüşmeleri, standart testler, akademik performans.
• Eşlik edebilecek durumların taranması: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), Dil Bozukluğu, kaygı.
   

Eğitim ve destek (kanıta dayalı çerçeve)

• BEP (Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı) ve ölçülebilir hedefler.
• Yapılandırılmış okuma-yazma müdahaleleri: fonolojik farkındalık, harf-ses eşleme, akıcı okuma, yazım-imla çalışmaları, tekrarlı okuma.
• Matematik müdahaleleri: adım adım modelleme, görselleştirme, çoklu temsiller, günlük yaşam problemleri.
• Teknoloji desteği: metin-ses araçları, yazım destek yazılımları.
• Okul-aile-uzman iş birliği ve düzenli izlem.

Ailelere ve Öğretmenlere Öneriler

• Çocuğun güçlü yönlerini destekleyin
• Sabırlı ve yapıcı olun
• Uzman desteği alın
• Eğitim sürecinde öğretmenle iş birliği yapın
• Teknoloji destekli öğrenme materyallerinden yararlanın

Erken tanı ve uygun eğitim desteği alan çocuklar; özgüvenlerini kaybetmeden, akranlarıyla birlikte öğrenmeye devam edebilirler. Gecikmiş müdahalelerde ise akademik başarısızlık, özgüven eksikliği ve psikolojik sorunlar gelişebilir.

Unutmayın: Özgül öğrenme güçlüğü olan bireyler de öğrenebilir. Yeter ki doğru yöntemlerle, sabırla ve sevgiyle desteklensinler.